Atomizm ve Temel Mekanizma Kavramı – Felsefe Üzerine Araştırmalar – Felsefenin Alanları Nelerdir? – Felsefe Nasıl İncelenir – Felsefe Alanında Ödev Yaptırma – Ödev Yaptırma Fiyatları
Matematiksel astronomide görünümleri kurtarma geleneğini takip edenler tarafından farklı bir tutum benimsendi. Aristotelesçi şartı reddettiler. Görünüşleri kurtarmak için aksiyomların tümdengelimli sonuçlarının gözlemlerle uyuşması yeterlidir. Aksiyomların kendilerinin mantıksız veya hatta yanlış olması konu dışıdır.
Tümdengelimli sistemleştirme idealinin üçüncü yönü, tümdengelimli sistemin gerçeklikle temas kurması gerektiğidir. Kesinlikle Öklid ve Arşimet pratik uygulaması olan teoremleri kanıtlamayı amaçladı. Nitekim Arşimet, mancınık yapımında mancınıkların askeri amaçlarla yapılmasına yönelik kaldıraç yasasını uygulamasıyla ünlüydü.
Ancak deneyim alanıyla temas kurmak için, tümdengelim sisteminin terimlerinin en azından bazılarının dünyadaki nesnelere ve ilişkilere atıfta bulunması gerekir. Öklid, Arşimet ve onların halefleri tarafından “nokta”, “çizgi”, “ağırlık” ve “çubuk” gibi terimlerin deneysel bağıntıları olduğu varsayılmış gibi görünüyor.
Örneğin Arşimet, kaldıraç konusundaki teoremlerine ampirik bir yorum yapmanın içerdiği problemlerden bahsetmez. Kolun doğasına empoze edilmesi gereken sınırlamalar hakkında hiçbir yorum yapmadı. Ve yine de türettiği teoremler, yalnızca kayda değer bir şekilde bükülmeyen ve eşit ağırlık dağılımına sahip çubuklar için deneysel olarak doğrulanmıştır.
Arşimet teoremleri kesinlikle sadece, prensipte deneyimle gerçekleştirilemeyen “idealleştirilmiş kaldıraç” a, yani sonsuz derecede katı, ancak kütlesiz bir çubuk için geçerlidir.
Arşimet’in bu “ideal kaldıraç” için geçerli yasalarla meşgul olması, fenomenlerin asi karmaşıklıkları ile biçimsel ilişkilerin zamansız saflığı arasında bir karşıtlığın çizildiği felsefi bir geleneği yansıtıyor olabilir. Bu gelenek sıklıkla, fenomenal alanın en iyi ihtimalle “gerçek dünyanın” bir “taklidi” veya “yansıması” olduğu şeklindeki ontolojik iddiayla pekiştirildi.
Bu bakış açısını yaymanın birincil sorumluluğu Platon ve tercümanlarına aittir. Bu düalizmin Galileo ve Descartes düşüncesinde önemli yansımaları oldu.
Evrim düşüncesinin tarihsel Gelişimi
Evrim teorisi Nedir
Evrim Teorisi
Evrim Nedir
Evrim Tarihi
Atomizm ve Temel Mekanizma Kavramı
Yukarıda belirtildiği gibi, Platon’un bazı takipçileri dünyayı, altta yatan bir gerçekliğin kusurlu bir yansıması olarak yorumladılar. Atomistler Democritus ve Leucippus tarafından daha radikal bir süreksizlik önerildi.
Atomcular için, görünüş ile gerçeklik arasındaki ilişki, orijinal ve kusurlu kopya arasındaki ilişki değildi. Daha ziyade, “gerçek dünyadaki” nesnelerin ve ilişkilerin tür olarak duyular aracılığıyla bildiğimiz dünyadan farklı olduğuna inanıyorlardı.
Atomistlere göre gerçek olan, atomların boşluktaki hareketidir. Algısal renkler, kokular ve tatlar deneyimimize neden olan atomların hareketleridir. Böyle hareketler olmasaydı, algısal deneyim de olmazdı. Dahası, atomların kendileri yalnızca boyut, şekil, geçilmezlik ve hareket özelliklerine ve çeşitli kombinasyonlara ve ilişkilere girme eğilimine sahiptir. Makroskopik nesnelerin aksine, atomlara ne girilebilir ne de alt bölümlere ayrılabilir.
Atomistler, atomların birleşmesi ve ayrışmasına olağanüstü değişiklikler atfettiler. Örneğin, bazı gıda maddelerinin tuzlu tadı büyük, pürüzlü atomların olmadığı ortama ve ateşin cisimlere nüfuz etme kabiliyetini küçük, küresel ateş atomlarının hızlı hareketlerine bağladılar.
Atomistlerin programının çeşitli yönleri, bilimsel yöntemle ilgili sonraki görüşlerin geliştirilmesinde önemli olmuştur. Atomizmin etkili bir yönü, gözlemlenen değişikliklerin daha temel bir organizasyon seviyesinde meydana gelen süreçlere referansla açıklanabileceği fikridir. Bu, on yedinci yüzyılda birçok doğa filozofu için bir inanç maddesi haline geldi. Makroskopik altı etkileşimlerin makroskopik değişikliklere neden olduğu, diğerleri arasında Gassendi, Boyle ve Newton tarafından onaylandı.
Dahası, antik atomistler, en azından zımnen, yalnızca aynı niteliklerin ve süreçlerin daha derin bir seviyede mevcut olduğunu varsayarak, niteliklerin ve süreçlerin bir seviyede yeterince açıklanamayacağını fark ettiler. Örneğin, renkler renkli atomların varlığına atfedilerek nesnelerin renkleri tatmin edici bir şekilde açıklanamaz.
Atomistlerin programının bir başka önemli yönü, makroskopik seviyedeki kalitatif değişikliklerin atomik seviyedeki niceliksel değişikliklere indirgenmesidir. Atomistler, geometrik ve sayısal ilişkiler açısından bilimsel açıklamaların verilmesi gerektiği konusunda Pisagorcularla hemfikirdi.
Atomizmin klasik versiyonunun yaygın olarak kabul edilmesine karşı iki faktör ağırlıyordu. İlk faktör, bu felsefenin tavizsiz materyalizmiydi. Atomistler, atomların hareketleri açısından hissi ve hatta düşünmeyi açıklayarak, insanın kendini anlamasına meydan okudu.
Atomizm, manevi değerlere yer bırakmıyor gibiydi. Elbette dostluk, cesaret ve tapınma değerleri atomların oluşumuna indirgenemez. Dahası atomistler, ister doğal ister ilahi olsun, amaç değerlendirmeleri için bilimde yer bırakmadılar.
İkinci faktör, atomistlerin açıklamalarının geçici doğasıydı. Bir resim tercihi, fenomenlere bakmanın bir yolunu sundular, ancak resmin doğruluğunu kontrol etmenin bir yolu yoktu. Tuzun suda çözülmesini düşünün. Klasik atomistler tarafından ileri sürülen en güçlü argüman, etkinin tuz atomlarının sıvıya dağıtılmasıyla üretilebileceğiydi.
Ancak klasik atomcular, tuzun suda neden çözündüğünü, kumun ise neden çözünmediğini açıklayamadılar. Elbette, tuz atomlarının su atomları arasındaki boşluklara sığarken kum atomlarının uymadığını söyleyebilirler. Ancak atomizmi eleştirenler, bu “açıklamayı”, tuzun suda çözülürken kumun çözülmediğini söylemenin başka bir yolu olarak reddederler.
Ortaçağ Döneminde Aristoteles’in Yönteminin Onaylanması ve Gelişimi
- Bilimsel Sorgulamanın Endüktif-Tümdengelimli Modeli
- Roger Bacon’un Deneysel Bilimin “İkinci Ayrıcalığı”
- Endüktif Anlaşma ve Farklılık Yöntemleri
- Duns Scotus’un Sözleşme Yöntemi
- William of Ockham’ın Fark Yöntemi
- Rakip Açıklamaların Değerlendirilmesi
- Roger Bacon’un Deneysel Bilim Grosseteste’nin Yanlışlama Yöntemi’nin “İlk Ayrıcalığı”
- Ockham’ın “Razor”
- Gerekli Gerçekle İlgili Tartışma
- Fenomenlerin “Aptitudinal Union” üzerine Duns Scotus
- Autrecourt’lu Nicolaus, Çelişkisizlik İlkesine Uygun Olarak Gerekli Gerçek Üzerine
Robert Grosseteste (yaklaşık 1168–1253) Oxford’da bir akademisyen ve kilisenin devlet adamı olan bir öğretmendi. Oxford Üniversitesi Şansölyesi (1215–21) ve 1224’ten Fransisken tarikatına felsefe öğretim görevlisi olarak hizmet etti. Grosseteste, indüksiyon ve doğrulama sorunlarını analiz eden ilk ortaçağ bilim adamıydı.
Aristoteles’in Posterior Analytics ve Physics’i üzerine yorumlar yazdı, De Caelo ve Nicomachean Ethics’in çevirilerini hazırladı ve takvim reformu, optik, ısı ve ses üzerine tezler yazdı. Bir kaynaktan gelen ışığın yayılmasına benzer şekilde, nedensel failliğin “türlerin” çoğalmasına ve dışa doğru küresel yayılmasına atfedildiği Neoplatonik bir “ışık metafiziği” geliştirdi. Grosseteste, 1235’te Lincoln Piskoposu oldu ve önemli enerjisini dini yönetimi içerecek şekilde yeniden yönlendirdi.
Evrim düşüncesinin tarihsel Gelişimi Evrim Nedir Evrim Tarihi Evrim Teorisi Evrim teorisi Nedir
Son yorumlar