Psikolojide Kişilik Çalışması (14) – Kişilik Çalışması Nedir, Nasıl Yapılır, Nasıl Yazılır? – Psikoloji Alanında Ödev Yaptırma – Psikolojide Kişilik Çalışması – Ödev Yaptırma Fiyatları
İnsan Doğasıyla İlgili Sorular
Herhangi bir kişilik teorisinin önemli bir yönü, teorisyen tarafından formüle edilen insan doğası imajıdır. Her kuramcının, insan olmanın ne anlama geldiğinin özüne odaklanan bir dizi temel soruyu ele alan bir insan doğası anlayışı vardır (bkz. Tablo 1.4). Yüzyıllar boyunca şairler, filozoflar ve sanatçılar bu soruları dile getirip yeniden ifade ettiler ve bu soruları yanıtlama girişimlerini büyük çalışma ve resimlerimizde görüyoruz. Kişilik teorisyenleri de bu rahatsız edici soruları ele aldılar ve sanatçı veya yazarlardan daha büyük bir fikir birliğine varamadılar.
Tablo 1.4 İnsan doğası ile ilgili sorular
- 1. Özgür İrade / Belirleyicilik: Kendi eylemlerimizi bilinçli olarak mı yönetiyoruz yoksa onlar başka güçler tarafından mı yönetiliyor?
- 2. Doğa / Beslenme: Kalıtımdan (doğa) veya çevremizden (yetiştirme) daha fazla mı etkileniyoruz?
- 3. Geçmiş / Şimdiki: Kişiliğimiz hayatımızdaki erken olaylarla sabitlenmiş mi yoksa yetişkinlikteki deneyimlerden etkilenebilir mi?
- 4. Benzersizlik / Evrensellik: Her insanın kişiliği benzersiz mi yoksa çok sayıda insana uyan geniş kişilik kalıpları var mı?
- 5. Denge / Büyüme: Sadece fizyolojik bir denge veya denge durumunu sürdürmek için mi motive oluyoruz yoksa büyüme ve gelişme dürtüsü davranışımızı şekillendiriyor mu?
- 6. İyimserlik / Karamsarlık: Temelde iyi miyiz yoksa kötü müyüz?
Kuramcıların sunduğu çeşitli insan doğası imgeleri, görüşlerinin anlamlı bir karşılaştırmasına izin verir. Bu kavramlar, kişisel teorilerden farklı değildir; kuramcıların kendilerini ve diğer insanları algıladıkları ve kendi kuramlarını inşa ettikleri çerçevelerdir. Bir teorisyenin insan doğası imajını tanımlayan konular aşağıda açıklanmıştır. Her bir teoriyi tartışırken, teorisyenin bu soruları nasıl ele aldığını ele alacağız.
Özgür İrade Mi, Belirleyici İrade Mi?
İnsan doğasıyla ilgili temel bir soru, özgür irade ve determinizm arasındaki asırlık tartışmayla ilgilidir. Konunun her iki tarafındaki teorisyenler soruyor, eylemlerimizi bilinçli olarak yönlendiriyor muyuz? Alternatifler arasından rasyonel bir şekilde seçerek düşüncelerimizin ve davranışlarımızın yönünü kendiliğinden seçebilir miyiz? Bilinçli bir farkındalığımız ve bir özdenetim ölçümüz var mı?
Kaderimizin efendisi miyiz, yoksa geçmiş deneyimlerin, biyolojik faktörlerin, bilinçsiz güçlerin veya üzerinde bilinçli kontrolümüz olmayan dış uyaranların kurbanı mıyız? Dış olaylar kişiliğimizi davranışlarımızı değiştiremeyecek kadar şekillendirdi mi?
Bazı kişilik teorisyenleri bu konuda aşırı pozisyon alıyorlar. Diğerleri, bazı davranışların geçmiş olaylar tarafından belirlendiğini ve bazılarının kendiliğinden ve kontrolümüz altında olabileceğini savunarak daha ılımlı görüşler ifade ederler.
Doğa mı Beslenme mi?
İkinci bir mesele, doğa-yetiştirme tartışmasıyla ilgili. Davranış üzerindeki en önemli etki hangisidir: kalıtsal özellikler ve nitelikler (doğamız veya genetik yeteneklerimiz) veya çevremizin özellikleri (yetiştirme, eğitim ve öğretimin besleyici etkileri)? Miras aldığımız yetenekler, mizaçlar ve yatkınlıklar kişiliğimizi mi belirliyor, yoksa içinde yaşadığımız koşullar tarafından daha güçlü bir şekilde şekilleniyor muyuz? Kişilik bu sorundan etkilenen tek konu değildir. Zeka sorusuyla ilgili de tartışma vardır: Zeka, genetik donanımdan mı (doğa) yoksa ev ve okul ortamlarının sağladığı uyarımdan mı (yetiştirme) daha fazla etkilenir?
Özgür irade-determinizm meselesinde olduğu gibi, alternatifler ileri düzey pozisyonlar ile sınırlı değildir. Birçok teorisyen, kişiliğin her iki güç kümesi tarafından şekillendirildiğini varsayar. Bazıları için kalıtım, baskın etki ve önemsiz ortamdır; diğerleri zıt görüşe sahiptir.
Geçmiş mi, Bugün mü?
Üçüncü bir konu, erken çocukluk deneyimlerimiz gibi geçmiş olayların, yaşamın sonraki dönemlerinde meydana gelen olaylarla karşılaştırıldığında göreceli önemini içerir. Hangisi daha güçlü kişilik biçimlendiricisi? Bazı teorisyenlerin yaptığı gibi, bebeklik ve çocuklukta bize olanların kişilik oluşumu için kritik olduğunu varsayarsak, sonuç olarak, sonraki gelişimimizin, yazılarda belirtilen temel temaların detaylandırılmasından biraz daha fazlası olduğuna inanmalıyız.
Bu görüş, tarihsel determinizm olarak bilinir. Kişiliğimiz (yani bu düşünce çizgisi devam eder) çoğunlukla beş ya da daha fazla yaşta sabitlenir ve hayatımızın geri kalanında çok az değişikliğe tabidir. Yetişkin kişiliği, bu erken deneyimlerin doğası tarafından belirlenir.
Tersi pozisyon, kişiliğin geçmişten daha bağımsız olduğunu, şu andaki olaylardan ve deneyimlerden ve aynı zamanda geleceğe yönelik özlemlerimizden ve hedeflerimizden etkilenebileceğini düşünür. Bir ara pozisyon da önerildi. Erken deneyimlerin kişiliği şekillendirdiğini, ancak katı ya da kalıcı olmadığını varsayabiliriz. Daha sonraki deneyimler, erken kişilik kalıplarını güçlendirmek veya değiştirmek için hareket edebilir.
Benzersizlik mi Evrensellik mi?
İnsan doğası benzersiz mi yoksa evrensel mi? Bu, kişilik teorisyenlerini bölen başka bir konudur. Kişiliği o kadar bireysel olarak düşünebiliriz ki, her bir kişinin eyleminin, her ifadesinin, başka bir kişide karşılığı veya eşdeğeri yoktur. Bu açıkça bir kişinin diğeriyle karşılaştırılmasını anlamsız kılar. Diğer pozisyonlar benzersizliğe izin verir, ancak bunu en azından belirli bir kültür içinde evrensel olarak kabul edilen genel davranış kalıpları içinde yorumlar.
Denge mi Büyüme mi?
Beşinci konu, nihai ve gerekli yaşam hedeflerimiz olarak adlandırabileceğimiz şeyleri içerir. Teoristler, yaşamdaki en büyük motivasyonumuzu neyin oluşturduğu konusunda farklılık gösterirler. Bir tür kendi kendini düzenleyen mekanizma gibi makineler gibi işlev görüyor muyuz, bir miktar iç denge veya denge sağlandığı sürece içerik mi? Yalnızca fiziksel ihtiyaçları karşılamak, zevk almak ve acıdan kaçınmak için mi hareket ediyoruz? Mutluluğumuz tamamen stresi minimumda tutmaya mı bağlı?
Bazı teorisyenler, insanların gerginliği azaltan, zevk arayan hayvanlar olduğuna inanır. Diğerleri, öncelikle büyüme, tam potansiyelimizi gerçekleştirme ve kendini gerçekleştirmenin ve gelişimin her zamankinden daha yüksek seviyelerine ulaşma ihtiyacıyla motive olduğumuzu düşünüyor.
İyimserlik mi Kötümserlik mi?
Ek bir konu, bir teorisyenin hayata bakışını yansıtır. Buna karamsarlığa karşı iyimserlik diyebiliriz. İnsanlar temelde iyi mi kötü mü, kibar mı acımasız mı, merhametli mi yoksa acımasız mı? Burada, bilimin nesnel ve tarafsız dünyasında sözüm ona yeri olmayan bir ahlak sorunu, bir değer yargısı ile uğraşıyoruz. Bununla birlikte, birkaç teorisyen, en azından dolaylı olarak bu soruyla ilgilenmiştir. Bazı teorisyenlerin insan kişiliğine ilişkin görüşleri olumlu ve umutludur ve bizi insani, fedakar ve sosyal olarak bilinçli olarak tasvir eder. Diğer teorisyenler, insanlarda bu niteliklerin birkaçını bireysel veya toplu olarak bulurlar.
Belirleyici İrade Mi? Benzersizlik mi Evrensellik mi? Bugün mü? Denge mi Büyüme mi? Doğa mı Beslenme mi? Geçmiş mi İnsan Doğasıyla İlgili Sorular İyimserlik mi Kötümserlik mi? Nasıl Yapılır Nasıl Yazılır? - Psikoloji Alanında Ödev Yaptırma - Psikolojide Kişilik Çalışması - Ödev Yaptırma Fiyatları Özgür İrade Mi Psikolojide Kişilik Çalışması (14) - Kişilik Çalışması Nedir
Son yorumlar