Birincil Nitelikler ve İkincil Nitelikler – Felsefe Üzerine Araştırmalar – Felsefenin Alanları Nelerdir? – Felsefe Nasıl İncelenir – Felsefe Alanında Ödev Yaptırma – Ödev Yaptırma Fiyatları
Birincil Nitelikler ve İkincil Nitelikler
Düşünen bir varlık olarak kendi varlığını ve zihinde açıkça ve açıkça mevcut olanın doğru olduğunu garanti eden iyiliksever bir Tanrı’nın varlığını kurduktan sonra Descartes dikkatini yaratılmış evrene çevirdi. Fiziksel nesneler hakkında net ve farklı olanı keşfetmeye çalıştı.
Bir balmumu yumruğunun erimesi üzerine yorum yaparak, ben konuştuğumda ve ateşe yaklaşırken tattan geriye kalanın solduğunu, kokunun buharlaştığını, rengin değiştiğini, figürün yok edildiğini, boyutunun arttığını, sıvı hale geldiğini, ısıtır, güçlükle başa çıkılamaz ve ona vurulduğunda ses çıkmaz.
Bu değişiklikten sonra aynı balmumu kalır mı? Kaldığını itiraf etmeliyiz; başka türlüsü yargılamaz. O zaman bu balmumu parçasında bu kadar belirgin olarak ne biliyordum? Tat, koku, görme, dokunma ve işitme altına giren tüm bu şeylerin değiştiği görüldüğü ve yine de aynı balmumu, tüm bunlardan soyutlanan aynı balmumu kaldığı için, duyuların dikkatimi çekmesi kesinlikle hiçbir şey olamaz. balmumuna ait değil, bakalım ne kaldı. Kesinlikle, esnek ve hareketli olan belirli bir genişletilmiş şey dışında hiçbir şey kalmaz.
Ama balmumu parçasının özünü oluşturan bu “uzantıyı” nasıl öğreneceğiz? Descartes, balmumunun “gerçek doğası” hakkındaki genişleme bilgimizin zihnin bir sezgisi olduğunu savundu. Ve zihnin bu sezgisi, balmumunun duyularımıza sunduğu görünümler dizisinden ayırt edilmelidir. Galileo gibi Descartes, beden olmak için tüm bedenlerin sahip olması gereken “birincil nitelikler” ile yalnızca öznenin algısal deneyiminde var olan “ikincil nitelikler” renkler, sesler, tatlar, kokular – arasında ayrım yaptı.
Descartes, açık ve farklı bir fikre sahip olduğumuz bedenlerin tek özelliği genişleme olduğu için, bir beden olmanın genişletilmesi gerektiğini düşündü. Vakum olamaz. Descartes, “madde tarafından doldurulmak” anlamında “uzantı” yı aldı ve “tüm maddeden yoksun uzantı” kavramının bir çelişki olduğu sonucuna vardı.
Ancak, doğada bir boşluk olabileceğini reddetmesine rağmen, Descartes klasik atomizmin bazı metodolojik imalarını doğruladı. Makroskopik süreçleri makroskopik etkileşimler açısından yorumlamaya çalıştı.
Bir örnek, manyetik çekiciliği yorumlamasıdır. Descartes, bir demir parçası için bir mıknatısın çekiciliğini, demirde bulunan vidalı kanallardan geçen görünmez vida şeklindeki parçacıkların mıknatıstan çıkan emisyona bağladı ve böylece hareket etmesine neden oldu.
Ek olarak, Descartes, makroskopik düzeydeki salt niceliksel değişiklikler açısından makro-skopik düzeydeki nitel değişiklikleri hesaba katan atomcu idealini onayladı. Bilimin konusunu matematiksel olarak ifade edilebilen ve oranlarla karşılaştırılabilen niteliklerle sınırladı.
Descartes’ın bilim vizyonu böylece Arşimet, Pythago-rean ve atomcu bakış açılarını birleştirdi. Descartes’a göre, bilim ideali, tanımlayıcı terimleri gerçekliğin kesin olarak ölçülebilir yönlerine, genellikle alt makroskopik düzeyde atıfta bulunan tümdengelimli önermeler hiyerarşisidir.
Hiç şüphe yok ki, analitik geometriyi formüle etmedeki erken başarısından dolayı bu ideali kabul etmekten etkilendi. Descartes, analitik geometrisinin geometrik yüzeylerin özelliklerini cebirsel denklemlere indirgemesi gibi, evrenin sırlarını çözmek için evrensel bir matematik çağrısında bulundu.
Ne yazık ki bu program için Descartes, ikinci anlamda “uzatma” terimini de kullandı. Bedenlerin hareketlerini betimlemek için, bedenlerden önce bir yeri, sonra diğerini işgal ediyor diye bahsetti. Örneğin, A ve B cisimleri art arda C ve D cisimleriyle sınırlandırılmışsa, Descartes B’den A’nın boşaltılan “boşluğa” taşınmış olduğunu söyleyecektir.
Ancak bu “boşluk” veya “uzantı parçası”, herhangi bir belirli cisimle aynı değildir. Bu anlamda “mekan”, bir bedenin diğer bedenlerle olan ilişkisidir. “Uzantı” nın bu ikili kullanımı ciddi bir anlam ifade ediyor. Descartes’ın kendi standartlarına göre, evrenin yorumlanması için temel kategorisi olan açık ve farklı bir “uzama” fikrine ulaşamadığına karar verilmelidir.
Birincil nitelikler
Descartes birincil nitelikler
Descartes ikincil nitelikler
Birincil ve ikincil duygular
Töz nedir
İkincil nitelikler
Descartes açık ve seçik bilgi
Bileşik ideler
Genel Bilimsel Yasalar
Her ne olursa olsun, Descartes uzantı anlayışından birkaç önemli fiziksel ilke çıkarmaya devam etti. Buchdahl, Descartes’ın, uzantı ve hareket kavramları açık ve farklı olduğu için, bu kavramlar hakkındaki bazı genellemelerin a priori gerçekler olduğuna inandığına işaret etti.
Böyle bir genelleme, tüm hareketin etki veya basınçtan kaynaklandığıdır. Descartes, boşluk olamayacağından, belirli bir bedenin diğer bedenlerle sürekli olarak temas halinde olduğunu savundu. Ona, bir bedeni hareket ettirebilmenin tek yolunun, bir taraftaki bitişik cisimlerin diğer taraftaki bitişik cisimlerden daha büyük bir baskı uygulaması olduğu görülüyordu. Hareketin nedenlerini etki ve baskı ile sınırlandırarak, uzaktan hareket etme olasılığını reddetti. Descartes, tamamen mekanik bir nedensellik görüşünü savundu.
Descartes’ın Mekanik Felsefesi, on yedinci yüzyılda devrimci bir öğretiydi. Bunu kabul eden birçok düşünür, bunun manyetik kuvvetler ve yerçekimi kuvvetleri gibi “okült” nitelikleri barındıran rakip görüşlerden daha bilimsel olduğuna inanıyordu. Kartezyen bakış açısından, mıknatısın uyguladığı bir kuvvet nedeniyle bir cismin mıknatısa doğru hareket ettiğini söylemek hiçbir şeyi açıklamamaktır. Vücudun onu kucaklamak istediği için mıknatısa doğru hareket ettiği de söylenebilir.
Uzatma fikrinden türetilen bir diğer önemli fiziksel ilke, tüm hareketin cisimlerin döngüsel bir yeniden düzenlenmesi olduğudur. Descartes, bir cismin “yerini” değiştirmesi durumunda, bir vakumu önlemek için diğer cisimlerin aynı anda yer değiştirmesinin gerekli olduğunu düşündü. Dahası, yalnızca kapalı bir döngü boyunca hareket ederek, sınırlı sayıda cisim, bir vakum oluşturmadan konumlarını değiştirebilir.
Descartes, Tanrı’nın evrendeki hareketin nihai nedeni olduğunu savundu. Kusursuz bir Varlığın “birdenbire” bir evren yaratacağına inanıyordu. * Descartes, evren meselesi bir anda harekete geçirildiği için, Mükemmel Varlığın bu hareketin sürekli olarak korunmasını sağlayacağı sonucuna vardı. Aksi takdirde, evren, tamamen insan olan bir işçinin ürünü olan, sonunda aşağıya doğru çalışan bir saate benzerdi.
Bu en genel hareket ilkesinden, Descartes diğer üç hareket yasasını türetmiştir:
Kural I. Hareketsiz duran bedenler hareketsiz kalır ve hareket halindeki bedenler, başka bir organ tarafından harekete geçmediği sürece hareket halinde kalır.
Kural II. Atalet hareketi düz çizgi hareketidir.
Kural III (A). Hareket eden bir cisim, ikinci cismin harekete karşı ilk cismin kendi hareketini sürdürme gücüne sahip olduğundan daha büyük bir dirence sahip olan ikinci cisimle çarpışırsa, o zaman birinci cisim hareketinden hiçbir şey kaybetmeden yönünü değiştirir.
Kural III (B). Birinci cisim, ikinci cismin direnç gösterdiğinden daha büyük bir kuvvete sahipse, o zaman birinci cisim, ikinciye bıraktığı kadar hareketini de kaybederek ikinciyi de beraberinde taşır.
Bileşik ideler Birincil nitelikler Birincil ve ikincil duygular Descartes açık ve seçik bilgi Descartes birincil nitelikler Descartes ikincil nitelikler İkincil nitelikler Töz nedir
Son yorumlar