Felsefe ve Aydınlanma – Felsefe Üzerine Araştırmalar – Felsefenin Alanları Nelerdir? – Felsefe Nasıl İncelenir- Nasıl Ele Alınır? – Felsefe Alanında Ödev Yaptırma – Ödev Yaptırma Fiyatları
“Felsefe nedir?” sorusuyla başlayacağız. Cevabım “felsefe” adıyla geçen her şeyi kapsamaya çalışmayacak. Karşılıklı olarak birbiriyle çelişen birçok olanı içeren olası tüm özür dileyen hesapları da özetlemeye çalışmayacaktır. Herhangi bir şeyin özür dileyen açıklamasında olduğu gibi, felsefenin ne olduğunu düşündüğüm (kusurlu da olsa) ve en çok ne olması gerektiğini umarım, daha mükemmel bir şekilde anlatmaya çalışacağım.
Tanıdık bir hikâyeye göre felsefenin antik Yunan’da Thales of Miletus’la, şiirsel icatlarla veya dini mitle karıştırılmadan, şeylerin doğasını araştırmak için insan zekasını kullanmaya başlayan Thales ile başlar.
Bu hikaye ister tarihsel hakikat içerse de yalnızca bir köken efsanesi olsun, bana en azından doğru mesajı veren bir efsane gibi görünüyor. Zira bence özür dileyen bir felsefe anlayışı, onun hem sanattan hem de dinden farklı olduğunu vurgulamalı ve dünyayı anlama ve onun içinde hareket etme çabasına odaklanmalıdır.
Şiir, din ve felsefe, insan düşüncesinin tüm biçimleridir ve hepsi bir şekilde hayatın nihai amaçlarını tanımlamayı ya da en azından bunların nasıl ya da tanımlanıp tanımlanamayacağını düşünmeyi amaçlar. Şiirsel veya sanatsal düşünme, bunu bir şeyler yapma sürecinde yapar (sanat eseri jekler) yararlılıklarına bakılmaksızın (örneğin, içsel mükemmellikleri veya onları düşünmenin içsel hoşluğu veya karşıladıkları bir tür özel ifşa edici deneyim için) değer verdiler.
Tıpkı felsefenin güzel olanı üretmekte faydalı olan gerçeği bulması gibi, şiirsel düşünme felsefenin ilgisini çeken hakikati arayabilir ve bulabilir. Fakat sanatta gerçeğin açığa çıkması rasyonel düşünme yoluyla değil, doğrudan bir sezgi veya algılama yoluyla elde edilir. Dini düşünce genellikle nihai amaçlarla ve gerçekliğin tamamını kavramakla ilgilidir.
Fakat insanoğlunun doğal muhakeme kapasitelerini aşan güçler aracılığıyla hakikati veya nihai amaçları arar. Felsefe şiirsel ilhamı ya da dini vahyi reddetmek zorunda değildir ve hatta bunları hayatın amaçlarına ulaşmak için gerekli olarak görebilir – ancak insan aklının içlerinde gerçek olanın tek izin verilebilir kriteri ve bu anlamda onların uygun ölçüsündedir.
Aydinlanma Çağı düşünürleri
AYDINLANMA Felsefesi PDF
Aydinlanma dönemi
AYDINLANMA türleri
AYDINLANMA Çağı Felsefesi
Aydinlanma düşüncesi
Aydınlanma felsefesi Nedir
Alman aydınlanması
Felsefe ve Aydınlanma
Benim en sevdiğim tarihsel felsefe paradigmam, kendisini “Aydınlanma” (eclaircissment, Aujkliirung) olarak adlandıran onsekizinci yüzyıl hareketidir. “Felsefe nedir?” Sorusuna cevabımı buna göre tasarlayacağım. Aydınlanma cevabı olarak, Kant aydınlanmayı, insanın “kendi kendine oluşan azınlıktan” kurtuluşu olarak tanımladı.
Azınlık, kişinin anlayışının yalnızca bir başkasının yetki ve yönlendirmesi altında kullanıldığı ve azınlığın, anlayışın olgunlaşmamışlığından veya bozulmasından değil, kendisine güvenmeyi reddetmesinden kaynaklandığında “kendi kendine oluştuğu” bir durumdur: vesayetin rahatlığını ve güvenliğini kişinin kendisi için düşünmenin risk ve sorumluluklarına tercih eder.
Aydınlanma kendisini felsefi bir çağ olarak görüyordu ve onun en iyi ve en ileriye dönük düşünürleri gururla Philosophe unvanını aldılar. İnsan aklının bağımsız, kolektif kullanımını, her şeyin, özellikle de insan düşünce sistemlerinin ve sosyal kurumların nihai yargısı haline getirmeye çalıştılar.
Bazı çevrelerde, kendilerini lumieres veya Auflkiirer olarak düşünen on sekizinci yüzyıl düşünürleri arasında tek bir projeye benzeyen bir şey olup olmadığına dair şüpheler var. Felsefede olduğu gibi tarihte de her sorunun şüpheci tarafında her zaman söylenecek çok şey (aslında çok fazla) vardır.
Ayık olanlar, şüpheci argümanları tüketirken her zaman ılımlı olurlar, zira bunlar uzmanların damak zevkini tatmin eden ancak aşırı zevk alırsa sarhoş edici ve zayıflatıcı olan her şeyden ötürüdür.
Aydınlanma’yı gerçek ve tek bir hareket olarak görmenin en iyi nedeni, bazı Aydınlanma filozoflarının kendilerini böyle bir hareketin parçası olarak görmeleri değildir; daha ziyade, kendimizi Aydınlanmanın mirasçıları olarak görmemiz gerektiğidir ve bu nedenle Aydınlanma’nın öz-anlayışımızın temel bir parçası olarak birleşik bir anlayışa yer vermeliyiz.
Yirminci yüzyılda olduğu kadar on sekizinci yüzyılda da Aydınlanmanın düşmanları, yalnızca doğal düşmanlarını – politik tiranlığı ve dini batıl inancını değil, aynı zamanda bazılarının kendi soyunu da içerir: kendilerini görenlerin (onların yaptıklarının aksine) Aydınlanma’nın entelektüel ve politik özgürleşmeye yönelik küstah ve yanlış iddiaları olarak eleştirmek), zihnin gerçek özgür düşünürleri ve kurtarıcıları olarak belirtir.
Aydınlanma’nın kötü bir şekilde çarpıtılmış bir görüşü, onun temel özelliklerini pozitivist dogmatizm ve aklın, siyasette eldeki mantıksız hedeflere hizmet eden bir tür bilimsel devletçiliğe yol açan araçsal akıl özelliklerine indirgenmesi olarak görür.
Bu aslında Aydınlanma’yı yalnızca tarihsel düşmanlarının eylemleriyle özdeşleştirir ve ardından onu Aydınlanmanın kendisinden başka hiçbir yerden çıkardığı değerlere dayanarak eleştirir.
Bu eleştirilerde herhangi bir gerçeğin olduğu yerde onsekizinci yüzyıl filozoflarının ırkçı ya da ataerkil varsayımlarını ortaya çıkardıklarında olduğu gibi – Aydınlanma’yı, bizi tam da biz yapan şey olmadığı için suçluyorlar. Ya da daha da adaletsiz bir şekilde, bunu halihazırda olmayı arzuladığımız ve olmadığımız için suçluyorlar.
Bu tür suçlamalarda gizli olan gerçek, Aydınlanma geleneğinin tek başına tüm bu özlemlerin kaynağı olduğunun kabul edilmesidir. Ancak suçlamaların kendileri çoğu zaman Aydınlanma değerlerinin kabul edilmesinin getirdiği sorumluluklardan kaçma girişimlerinden başka bir şey değildir.
Bunu, herhangi bir ahlaki veya politik meselenin her zaman aydınlanmış tarafında olmak isteyen ama aynı zamanda Aydınlanma ilkelerine karşı gönülsüzce nihilist bir tavır benimsemek isteyenlerde görüyoruz, sanki sağ tarafta olmaları sadece kendi doğuştan gelen iyiliklerinden kaynaklanıyormuş gibi kendi adına hiçbir mantıklı düşünce gerektirmez.
Aydınlanma eleştirmenleri her zaman kibirli, ikiyüzlü ve kendini aldatıcı olduğu için ona saldırdılar; ancak kendini beğenmenin en kötü biçimleri ve kötü niyet kesinlikle bu eleştirmenler arasında bulunur.
Felsefe ile sanat ve din arasındaki karşıtlığım, Hegel’in bazı üçlü mutlak ruhaniyet alanı ayrımını hatırlatabilir. Ama felsefelerin kendilerinin bu soru hakkında ne düşündüklerine bir an bakarak böyle bir açıklamayı düzeltelim.
Jean Ie Rond d’Alembert, Encyclopedia’ya ön konuşmasında (1751 ile 1765 arasında on yedi ciltte yayınlandı), insan zihninin eserlerini üç alana ayırır:
- (1) tarih (hem doğal hem de insan, kutsal olduğu kadar kutsal) ve tüm faydalı sanatlar dahil olmak üzere hafıza alanı;
- (2) hem kutsal hem de prophane, anlatı, drama, resim, heykel ve müzik olmak üzere en geniş anlamıyla tüm “şiir” i içeren hayal gücü alanı; ve
- (3) alanı felsefe olan akıl alanıdır.
Bu, ilk metafiziği (genel olarak var olma bilimi, teoloji ve ruh veya ruh bilgisi), ikincisi doğa bilgisi (matematik ve fiziğe bölünmüş) ve üçüncüsü insan bilgisini (mantık ve etik içerir) içerir.
Alman aydınlanması Aydinlanma Çağı düşünürleri AYDINLANMA Çağı Felsefesi Aydinlanma dönemi Aydinlanma düşüncesi AYDINLANMA Felsefesi PDF AYDINLANMA türleri Aydınlanma felsefesi Nedir
Son yorumlar