“Normal Bilim” ve “Devrimci Bilim” üzerine Kuhn – Felsefe Üzerine Araştırmalar – Felsefenin Alanları Nelerdir? – Felsefe Nasıl İncelenir – Felsefe Alanında Ödev Yaptırma – Ödev Yaptırma Fiyatlar
“Normal Bilim” ve “Devrimci Bilim” üzerine Kuhn
Ortodoksluğun sayısız eleştirisinin birikimli bir etkisi oldu. Birçok bilim filozofu, bilim biçimsel mantık kategorileri içinde yeniden inşa edildiğinde hayati bir şeyin kaybolduğuna inanmaya başladı. Onlara, önerilen ortodoks ‘teori’, ‘doğrulama’ ve ‘indirgeme’ analizlerinin gerçek bilimsel uygulamaya çok az benzerlik gösterdiği görüldü.
Thomas Kuhn’un Yapısı Bilimsel Devrimlerin Yapısı (ilk baskı, 1962) 1, bilimin ortodoks açıklamasına geniş ölçüde tartışılan bir alternatifti. Kuhn, bilim tarihindeki gelişmelerin kendi yorumuna dayanan bir yeniden yapılanma olan bilimsel ilerlemenin “rasyonel yeniden inşası” nı formüle etti.
Ancak Kuhn’un yeniden inşası sadece başka bir bilim tarihi değildir. Aksine, ikinci dereceden bir yorumu, bilimsel yöntem hakkında normatif sonuçlar sunduğu bir bilim felsefesi içerir.
Toulmin ve Hanson, bilimsel ilerlemenin rasyonel bir şekilde yeniden yapılandırılmasıyla alınabilecek yönü belirtmişlerdi. Bilim adamlarının fenomeni yeni şekillerde görmeye başladıkları süreksizliklerin önemini vurguladılar. Kuhn bu vurguyu, “normal bilim” dönemlerinin “devrimci bilim” dönemleri ile değiştiği bir bilimsel ilerleme modeli haline getirdi.
Normal Bilim
Bilim tarihçilerinin en çok ilgisini çeken kavramsal yeniliklerdir. Ancak çoğu değilse de çoğu, bilim daha sıradan bir düzeyde yürütülür. Yeni durumlara kabul edilmiş bir “paradigmanın” uygulandığı “temizleme operasyonları” içermektedir.
Normal bilim şunları içerir:
1. paradigmaya dayalı olarak gözlemler ve hesaplamalar arasındaki anlaşmazlığın doğruluğunu artırmak;
2. paradigmanın kapsamını ek olayları kapsayacak şekilde genişletmek;
3. evrensel değişkenlerin değerlerinin belirlenmesi;
4. paradigmayı daha da ifade eden nicel yasaları formüle etmek; ve
5.Paradigmtoanewareauygulamanın hangi alternatif yoluna karar vermek ilgi çok tatmin edicidir.
Normal bilim muhafazakar bir girişimdir. Kuhn, bunu “bulmaca çözme etkinliği” olarak nitelendirdi. Paradigmanın uygulanması, uygulandığı fenomeni tatmin edici bir şekilde açıkladığı sürece, normal bilim arayışı kesintisiz ilerler.
Ancak bazı veriler, yanıt vermeyen olabilir. Bilim adamları paradigmanın söz konusu verilere uyması gerektiğine inanıyorlarsa, normal bilim programına duyulan güven sarsılmıştır. Veriler tarafından tanımlanan olay türü daha sonra bir anormallik olarak kabul edilir.
Kuhn, Toulmin ile alternatif paradigmaların icadı için uyarıcı sağlayan anomalilerin ortaya çıkışı olduğu konusunda hemfikirdi. Kuhn, normal bilimin nihayetinde yalnızca anormalliklerin ve krizlerin tanınmasına yol açtığını ilan etti. Ve bunlar müzakere ve yorumlama yoluyla değil, Gestalt anahtarı gibi nispeten ani ve yapılandırılmamış bir olayla sona erdirilir.
Paradigmalar arasındaki rekabet, matematiksel işlevler arasındaki bir veri kümesine uymak için yapılan rekabetten oldukça farklıdır. Rakip paradigmalar karşılaştırılamaz. Farklı kavramsal yönelimleri yansıtırlar. Rakip paradigmaların savunucuları, belirli fenomen türlerini farklı şekillerde görürler. Örneğin, Aristotelesçinin kısıtlanmış bir cismin yavaş düşüşünü “gördüğü” yerde, Newtoncu bir sarkacın (neredeyse) eşzamanlı hareketini “görür”.
thomas kuhn’un bilim felsefesi anlayışı
BİLİMSEL Devrimlerin Yapısı Thomas Kuhn pdf
Normal bilim dönemi
Alternatif bilim dönemi
Paradigma Nedir
Normal bilim dönemi nedir
Thomas Kuhn, bilim felsefesi
Bilimsel Devrimlerin Yapısı bölüm özetleri
Devrimci Bilim
Bir veya iki anormalliğin varlığı, bir paradigmanın terk edilmesine neden olmak için yeterli değildir. Kuhn, paradigma reddi durumunda bir sahtecilik mantığının uygulanamayacağını savundu. Bir paradigma, sonuçlarının ve deneysel kanıtlarının karşılaştırılmasına dayalı olarak reddedilmez. Daha ziyade paradigma reddi, yerleşik bir paradigmayı, rakip bir paradigmayı ve gözlemsel kanıtı içeren üç terimli bir ilişkidir.
Bilim, uygulanabilir bir rekabet paradigmasının ortaya çıkmasıyla devrimci bir aşamaya girer. Bu aşamada gerekli olan şey, iki paradigmanın ve gözlemlerin sonuçlarının karşılaştırılması gibi görünebilir. Ancak böyle bir karşılaştırma, ancak gözlemlerin sonuçlarını kaydedecek paradigmadan bağımsız bir dil varsa yapılabilir. Böyle bir dil mevcut mu? Kuhn öyle olmadığını düşündü.
Daha fazla açıklayamayacağım bir anlamda, çelişen paradigma savunucularının kendi ticaretlerini farklı dünyalarda uyguladıklarını ilan etti. Biri yavaş düşen kısıtlanmış cisimler içerir, diğer sarkaçlar hareketlerini tekrar tekrar tekrarlar.
Birinde çözeltiler, diğer karışımlarda bileşiklerdir. Biri bir dairenin içine, diğeri eğimli bir uzay matrisine gömülü. Farklı dünyalarda pratik yapan iki grup bilim insanı, aynı noktadan aynı yöne baktıklarında farklı şeyler görüyorlar.
Bu nedenle paradigma değişimi, bir gestalt değişimine benzer. Rekabet eden paradigmalar tamamen orantılı değildir. Belirli bir sorun göz önüne alındığında, iki paradigma, izin verilebilir sayılan cevap türlerine göre farklılık gösterebilir.
Örneğin, Kartezyen geleneğinde, bir cisme hangi kuvvetlerin etki ettiğini sormak, o cisme baskı uygulayan diğer cisimlerin özelliklerini istemektir. Ancak Newton geleneğinde, temasa dayalı eylemleri tartışmadan kuvvetler hakkındaki soruya cevap verilebilir. Uygun bir matematiksel işlevi belirtmek yeterlidir.
Ek olarak, yeni bir paradigma genellikle eski paradigmadan alınan kavramları güçlendirse de, ödünç alınan bu kavramlar genellikle yeni şekillerde kullanılmaktadır. Örneğin, Newton fiziğinden Genel Göreliliğe geçişte, “uzay”, “zaman” ve “madde” terimleri geniş kapsamlı bir yeniden yorumlamaya tabi tutulur.
Israel Scheffler, Kuhn’un paradigma değiştirme konusundaki pozisyonunun bilim tarihini sadece bir dizi bakış açısına indirgediğinden şikayet etti. Scheffler, felsefi sistemlerin tarihinden farklı olarak bilim tarihinin, tanımlayıcı bir yeterlilik ölçütüyle ölçülebileceğini savundu.
Bilimdeki ilerleme ölçülebilir çünkü rakip teoriler genellikle aynı referans iddialarını yapar. Kuşkusuz, rekabet eden üst düzey teoriler farklı sınıflandırma sistemleri dayatabilir, ancak çoğu zaman sınıflandırılan nesnelerin aynı olduğu durumdur.
Scheffler, Gestalt analojisine başvurmasıyla Kuhn’un “x’i görme” ile “x’i veya başka bir şey olarak görme” arasındaki karışıklığı teşvik ettiğini öne sürdü. Scheffler, iki paradigmanın sınıflandırma sistemleri farklı olduğundan, bunların farklı nesnelerle ilgili olduğunu takip etmediğini belirtti. Farklı paradigmaların bir ve aynı nesne kümesini sınıflandırmanın farklı yollarını ortaya koyması mümkündür.
Bir senkrotron içindeki elektronların ivmesini düşünün. Durumu Newton mekaniğinin kavramsal şemasına göre yorumlarsak, parçacıklara hızdan bağımsız bir “kütle” atarız. Durumu Özel Görelilik Teorisinin kavramsal şemasına göre yorumlarsak, parçacıklara değeri hızla değişen bir “kütle” atarız.
İki “kütle” kavramı aynı değildir. Bununla birlikte, bu tür uygulamalarda rekabet eden teoriler referans olarak eşdeğer ise ve Göreli Yorum üstün tahmin başarısına ulaşırsa, Newton Mekaniğinin Özel Görelilik Teorisi ile değiştirilmesi ilerleme olarak sayılır.
Alternatif bilim dönemi bilim felsefesi BİLİMSEL Devrimlerin Yapısı Bilimsel Devrimlerin Yapısı bölüm özetleri Normal bilim dönemi Normal bilim dönemi nedir Paradigma Nedir Thomas Kuhn Thomas Kuhn pdf thomas kuhn'un bilim felsefesi anlayışı
Son yorumlar